Polska: Media bez wyboru - co się stało z mediami prywatnymi?

Media bez wyboru

Wczoraj większość dużych mediów prywatnych w Polsce nie działało. Co znaczy “Media bez wyboru”?

Dla wielu czytelników, oglądaczy, słuchaczy i internautów polskich mediów prywatnych wczoraj był czarny dzień. Niczego nie mogli ani przeczytać, ani posłuchać, ani obejrzeć. To wszystko akcja solidarnościowa polskich mediów “Media bez wyboru”, wywołana decyzją rządu o “składce od mediów”.

Właśnie media już nazwali nową składkę “po prostu haraczem”. To na czym ona polega? Zgodnie z ideą, media prywatne, które utrzymują się głównie z reklam, będą zmuszeni do oddania w skarb państwa części tych pieniędzy. Pod mediami mają na uwadze nie tylko telewizję, radio i prasę, ale też na przykład Google czy Facebook. Wysokość opłaty ma zależeć od wysokości zarobków i rodzaju mediów. Nowa składka obejmie wszystkie media, których zarobki z reklam są wyższe od 30 milionów złotych rocznie, i im wyższe one będą, tym wyższą kwotę będą wydawać. Szacuje się, że w 2022 przyniesie to 800 milionów złotych dla skarbu państwa.

Rząd przedstawia inicjatywę jako zachętę i sposób na pomoc w walce z COVID-19 od strony mediów. Z kolei same media nie są aż tak zachwycone nową perspektywą. Wielu z działaczy akcentują uwagę na tym, że w czasie pandemii, kiedy to wpływy z reklam i tak są o wiele niższe, nowa składka na tyle obciąży media prywatne, że po prostu zbankrutują. W osobliwości to dotyczy mediów regionalnych, które i tak walczą o utrzymanie dziennikarzy.

Eksperci jednak porównują daną sytuację do podobnej ustawy wprowadzonej na Węgrzech kilku lat temu. Po dodatkowym obciążeniu z rynku tego kraju zniknęły niezależne media, a pozostałe przekazują wyłącznie treści rządowe. Między sprawą, rząd Węgier nie zdążył obłożyć podatkiem Google czy Facebook i przegrał tę sprawę w Europejskim Trybunale Sprawiedliwości. Są obawy, że do takiej samej sytuacji dojdzie w Polsce.

W osobliwości duże oburzenie w mediach wywołało to, że obciążenie w niemal miliard złotych rocznie stosowane wobec mediów prywatnych w żaden sposób nie dotyczy mediów państwowych, które regularnie otrzymują duże dotacje od skarbu państwa (ostatnio 2 miliardy złotych). Według dziennikarzy to “pogłębienie nierównego traktowania podmiotów działających na polskim rynku medialnym”.

We wspólnym sprzeciwie wczoraj większość dużych mediów na swoich stronach internetowych, w swoich wydaniach i eterach emitowały jeden przekaz “Media bez wyboru”, mający na celu pokazać, jak Polska będzie wyglądała bez wolnych mediów. Oprócz tego opublikowano “List otwarty do władz Rzeczypospolitej Polskiej i liderów ugrupowań politycznych”. W dokumencie dziennikarze opisują swoją postawę i mówią:

Zdecydowanie sprzeciwiamy się więc używaniu epidemii jako pretekstu do wprowadzenia kolejnego, nowego, wyjątkowo dotkliwego obciążenia mediów. Obciążenia trwałego, które przetrwa epidemię COVID-19.

List podpisali 56 przedstawicieli mediów, w tym TVN S. A., Telewizja Polsat sp. z o.o., TV Astra, Dziennik Wschodni, Polityka, Polska Press Grupa oraz Ringier Axel Springer Polska, do której należą kilku dziesiątków najpopularniejszych wydań i serwisów internetowych (np. Newsweek Polska, Onet.pl, Sport).

Na szczęście decyzja rządu nie jest końcową i projekt trafił na publiczne obrady, co zakłada, że czeka na nas długa i gorąca dyskusja.

“List otwarty do władz Rzeczypospolitej Polskiej i liderów ugrupowań politycznych”

Zwracamy się w sprawie zapowiadanego nowego, dodatkowego obciążenia mediów działających na polskim rynku, myląco nazywanego „składką”, wprowadzaną pod pretekstem COVID-19.

Jest to po prostu haracz, uderzający w polskiego widza, słuchacza, czytelnika i internautę, a także polskie produkcje, kulturę, rozrywkę, sport oraz media.

Wprowadzenie go będzie oznaczać:

Osłabienie, a nawet likwidację części mediów działających w Polsce, co znacznie ograniczy społeczeństwu możliwość wyboru interesujących go treści;
Ograniczenie możliwości finansowania jakościowych i lokalnych treści. Ich produkcja daje obecnie utrzymanie setkom tysięcy pracowników i ich rodzinom oraz zapewnia większości Polaków dostęp do informacji, rozrywki oraz wydarzeń sportowych w znaczącej mierze bezpłatnie;
Pogłębienie nierównego traktowania podmiotów działających na polskim rynku medialnym, w sytuacji, gdy media państwowe otrzymują co roku z kieszeni każdego Polaka 2 mld złotych, media prywatne obciąża się dodatkowym haraczem w wysokości 1 mld zł;
Faktyczne faworyzowanie firm, które nie inwestują w tworzenie polskich, lokalnych treści kosztem podmiotów, które w Polsce inwestują najwięcej. Według szacunków, firmy określane przez rząd jako „globalni cyfrowi giganci” zapłacą z tytułu wspomnianego haraczu zaledwie ok. 50 - 100 mln zł w porównaniu do 800 mln zł, jakie zapłacą pozostałe aktywne lokalnie media.

Skandaliczne jest również niesymetryczne i selektywne obciążenie poszczególnych firm. Dodatkowo niedopuszczalna w państwie prawa jest próba zmiany warunków koncesyjnych w okresie ich obowiązywania.

Jako media działające od wielu lat w Polsce nie uchylamy się od ciążących na nas obowiązków i społecznej odpowiedzialności. Co roku płacimy do budżetu państwa rosnącą liczbę podatków, danin i opłat (CIT, VAT, opłaty emisyjne, organizacje zarządzające prawami autorskimi, koncesje, częstotliwości, decyzje rezerwacyjne, opłata VOD itd.). Własną działalnością charytatywną wspieramy też najsłabsze grupy naszego społeczeństwa. Wspieramy Polaków, jak i rząd w walce z epidemią, zarówno informacyjnie, jak i przeznaczając na ten cel zasoby warte setki milionów złotych.

Zdecydowanie sprzeciwiamy się więc używaniu epidemii jako pretekstu do wprowadzenia kolejnego, nowego, wyjątkowo dotkliwego obciążenia mediów. Obciążenia trwałego, które przetrwa epidemię COVID-19.

Sygnatariusze listu

Agencja Wydawnicza AGARD Ryszard Pajura

Agora S.A.

AMS S.A.

ASTA-NET S.A.

Bonnier Business

Burda Media Polska

CANAL+

Dziennik Trybuna

Dziennik Wschodni

Edipresse Polska

Eleven Sports Network sp. z o.o.